Theoretisch - praktische Türkische Sprachlehre für Deutsche

Haza Kitab-ı Sarf ü Lügat-i Türki

Artin Hindoğlu 1780 yılında Kütahya'da doğmuştur. Kütahya Ermenileri, anadilleri Ermenice kadar Türkçenin de etkisi altında kalmışlardır. 1795'de İstanbul'a gelmiş, 1805'de Venedik'e gitmiştir. Burada Mikhitharist manastırında okumuş, yabancı diller öğrenmiştir. Rahip olmadan oradan ayrılarak Viyana'ya yerleşmiş, burada Almanca öğrenerek Viyana İmparatorluk Yüksek Mahkemesinde tercümanlık yapmıştır. 1840 yılında Viyana'da öldüğü tahmin edilmektedir. 

İlk kitabı, Almanlara Türkçe öğreten bu kitaptır. ayrıca Hazine-i lûgat / Dıctıonnaıre Abrege Françaıs Turc (1838, Viyana) adlı önemli bir sözlüğü ve Grammaire théorique et pratique de la langue turke (1834, Paris) adlı, bu kitabın Fransızcası mahiyetinde bir kitabı daha vardır. 

Türkçenin günümüz imlasına yakın bir imla ile Latin harfleriyle yazıldığı ilk örneklerden olan bu kitap, sonunda Almanca -Türkçe, Türkçe -Almanca bir sözlük de içermekte olup sözcük başının Gotik Almanca, Arap harfli Osmanlıca ve Latin harfli Türkçe olması da kıymetini daha da artırmaktadır. 

Aynı zamanda Latin, Alman Gotik, Arap Alfabesi ile Osmanlıca hurufatı bir arada kullanan matbaa ustalığı eserdir. Döneminin özel yapım filigranlı kağıdına basılmış, ancak cildine önem verilmemiş, basit bir bez cilt ile piyasaya sürülmüştür. Bu cilt ve bittabi kitap da günümüzde çok nadirdir. Bulunabilen az sayıda cilt numunelerine bakılarak cildi, usta bir mücellit tarafından başarılı bir şekilde taklit edilmiştir. 

Orijinal taklidi, sanatkarane gömme bez cildinde.