İbni Haldun Hayatı ve Eserleri Üzerine Düşünceler

"İbni Haldun, kendisine yabancı olan çevrelere “Doğu’nun Machivelli’si / Montesquieu’sü” olarak takdim edilir. Bu Avrupa-merkezci takdim, İbni Haldun’u yücelttiği gibi, göreli olarak onu küçümsemektedir de. Çünkü aksini söylemek, yani Machievelli / Montesquieu için “Batı’nın İbni Haldunları” demek de pekâlâ mümkündür. Bu iki takdim, anılan düşünürlere nereden baktığınız ile alakalıdır. Bu bağlamda birinci takdim, bir Batılı için kabul edilebilir bir tanımdır. Ancak bunun bir Doğulu tarafından kullanılması trajik ve fakat somut gerçekliği yansıtan bir durumdur. 

Öncelikle trajiktir; çünkü Batı toplumları, bünyesinden çıkarttığı düşünürlere önem vermektedirler. Onlar her bir filozofunu, kendi içinde belli bir tutarlılığı olan düşünce zincirinin vazgeçilmez bir halkası olarak görür ve sahiplenirler ve doğrusu da budur. Bu, gelişmişliğin arka planında yatan önemli faktörlerden birisidir. Buna karşı Doğu toplumlarına kalan ise, kendi gerçekliğini dahi Batı’dan kopyalayarak almaktır. Temelindeki neden veya nedenler ne olursa olsun, bu üstelik aslının kötü bir kopyasıdır da." (Sunuş'tan)

Orijinal karton kapağında.